• :
  • :
A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Quy định cụ thể khung chính sách về dân số: Yêu cầu cấp thiết

Nhiều ý kiến nhấn mạnh sự cần thiết trong việc ban hành một đạo luật để tạo ra khung pháp lý cơ bản giải quyết vấn đề dân số, lao động, người già.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, có nhiều yếu tố cần nghiên cứu trong xây dựng chính sách dân số. Ảnh: QH
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, có nhiều yếu tố cần nghiên cứu trong xây dựng chính sách dân số. Ảnh: QH

Dự thảo Luật Dân số gồm 8 chương, 28 điều, so với Pháp lệnh Dân số, dự án Luật đã quy định cụ thể hơn các chính sách, biện pháp về nâng cao chất lượng dân số, truyền thông, vận động, giáo dục về dân số. Nhiều ý kiến nhấn mạnh sự cần thiết trong việc ban hành một đạo luật để tạo ra khung pháp lý cơ bản giải quyết vấn đề dân số, lao động, người già.

Hệ lụy khi mức sinh thấp

Tại Phiên họp toàn thể lần thứ ba để thẩm tra dự thảo Luật Dân số, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, có nhiều yếu tố cần nghiên cứu trong xây dựng chính sách dân số. Trong đó, yếu tố đầu tiên là văn hóa, thứ hai là giải quyết vấn đề nhà ở và thứ ba là chính sách tiền lương, thu nhập - điều kiện bảo đảm cho các gia đình khuyến khích sinh cao hơn.

Một yếu tố khác là chính sách giáo dục. Theo ông Nguyễn Đắc Vinh, chính sách này rất quan trọng, ảnh hưởng lớn đến chính sách dân số. Yếu tố thứ năm là hỗ trợ y tế trong khuyến khích sinh. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng nhận thấy, dự thảo Luật đang thiếu Chương Chính sách Nhà nước về dân số. Đây là cơ sở pháp lý để đôn đốc các cơ quan khi thiết kế chính sách, thể hiện cam kết.

Góp ý về Luật Dân số, Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân - đại biểu Quốc hội TPHCM, cho rằng nếu hiện tại, chúng ta không ban hành một đạo luật để tạo ra khung pháp lý cơ bản giải quyết vấn đề dân số, lao động, người già, thì sẽ đi vào vết xe đổ của Nhật Bản và một số quốc gia khác.

Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân dẫn chứng, Nhật Bản từng tăng trưởng kinh tế 13%/năm, nhưng đã trải qua 50 năm có mức sinh không đủ và thiếu lao động. Dự báo đến năm 2100, lực lượng lao động của nước này sẽ giảm 63% so với năm 1995.

Điều này cho thấy, tăng trưởng kinh tế cao và khoa học công nghệ hiện đại không phải là yếu tố bảo đảm cho phát triển bền vững. Nếu mức sinh không đủ, hậu quả sẽ kéo dài từ 50 - 100 năm. Nếu không hành động ngay, sẽ không còn cơ hội khắc phục.

Một quốc gia khác đang đối mặt tình trạng tương tự là Hàn Quốc. Cụ thể, nước này tăng trưởng hơn 9%/năm trong gần nửa thế kỷ, nhưng mức sinh vẫn không đủ. Trong khi đó, Singapore dù kinh tế rất phát triển, nhưng nhiều năm liền sinh không đủ và phải thực hiện chính sách nhập cư để duy trì tăng trưởng.

Từ thực tiễn trên, Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, Việt Nam không thể lựa chọn con đường sinh không đủ và bù đắp bằng nhập cư. Theo ông, Việt Nam đang đối mặt ba thách thức lớn. Thách thức đầu tiên là trong 3 năm gần đây, mức sinh thay thế giảm liên tục. Thách thức thứ hai là tuổi nghỉ hưu ở Việt Nam còn thấp. Do đó, cần tiếp tục điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình hợp lý.

Thách thức thứ ba là thu nhập của hai người đi làm không đủ nuôi hai con sẽ không sinh. Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân phân tích, doanh nghiệp với mục đích lợi nhuận tối đa chỉ mong muốn trả lương tối thiểu chứ không muốn trả lương đủ để nuôi hai con. Do đó, tại nhiều quốc gia, bình quân 40% hộ gia đình có thu nhập không đủ để nuôi hai con.

Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Phạm Như Hiệp - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Huế, bày tỏ sự quan tâm đến nhóm vô sinh, hiếm muộn. Theo thống kê, nhóm này chiếm khoảng 8% dân số, tương đương khoảng 1 triệu cặp vợ chồng. Trong nhóm cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản, có người không muốn sinh, nhưng cũng có người muốn sinh lại không thể sinh được. Do đó, đại biểu cho rằng, trong dự thảo Luật Dân số, cần có định hướng, chính sách cho nhóm này.

Nêu phương án cụ thể, ông Phạm Như Hiệp cho rằng, cần ban hành chính sách hỗ trợ chẩn đoán, khám, điều trị cho nhóm 8% nói trên. Nếu chỉ 50% trong số đó sinh được thì cũng sẽ góp phần nâng mức sinh thay thế. Ngoài ra, đại biểu Quốc hội Phạm Như Hiệp cũng nhắc đến thực trạng người trẻ hiện nay “sợ sinh con”. Việc này có nhiều lý do. Trong đó, có nguyên nhân từ chính sách chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ đi mẫu giáo còn nhiều khó khăn. Do đó, đại biểu đề nghị phải có chính sách tốt hơn để trẻ sơ sinh được chăm sóc đầy đủ hơn.

Bổ sung nội dung liên quan đến chính sách dài hạn

Dự thảo Luật Dân số gồm 8 chương, 28 điều, so với Pháp lệnh Dân số, dự án Luật đã quy định cụ thể hơn các chính sách, biện pháp về nâng cao chất lượng dân số, truyền thông, vận động, giáo dục về dân số.

Bên cạnh đó, bổ sung các quy định về các chính sách, biện pháp để duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi, phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi; thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn và sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh để nâng cao chất lượng dân số...

Quy định trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp tỉnh trong việc quyết định một số biện pháp một cách chủ động, linh hoạt để thực hiện các chính sách, biện pháp duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên trên cơ sở tình hình, động thái dân số.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh, khi xây dựng luật, Bộ Y tế đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát kỹ lưỡng. Theo đó, hiện có 55 luật có quy định liên quan đến vấn đề dân số, trong đó 21 luật quy định trực tiếp các nội dung về dân số.

Về đề nghị bổ sung một điều quy định chính sách của Nhà nước về dân số, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, trong dự thảo và báo cáo tiếp thu, giải trình trình Chính phủ, Bộ Y tế đã bổ sung nội dung này. Cụ thể, trong quy định về chính sách của Nhà nước về dân số, dự thảo đã nêu rõ khung chính sách về dân số.

Đối với nội dung thích ứng với già hóa dân số và dân số già, nhiều ý kiến cho rằng, các quy định trong dự thảo Luật Dân số mới mang tính ngắn hạn, chưa thể hiện tầm nhìn dài hạn. Ban soạn thảo đã tiếp thu và bổ sung một số nội dung liên quan đến chính sách dài hạn về vấn đề này.

Nhận thấy đề nghị bổ sung một chương/điều về chính sách của Nhà nước về dân số là rất đúng, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, ngoài bổ sung nội dung này vào dự thảo Luật, Bộ Y tế sẽ đưa ra quy định cụ thể khung chính sách về dân số. Trong đó, liệt kê các chính sách quan trọng, chính yếu, còn việc thực hiện các chính sách này sẽ theo luật hiện hành.


Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết