Sửa đổi 2 luật thuế: Số hóa quản lý, tăng giảm trừ, chặn đầu cơ vàng

Hộ, cá nhân kinh doanh kê khai, tính thuế theo doanh thu

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã sửa đổi, bổ sung một số quy định để đảm bảo rõ ràng, áp dụng pháp luật thống nhất, đảm bảo các quyền của người nộp thuế. Trong đó, tập trung vào việc hoàn thiện các quy định về quyền và nhiệm vụ của người nộp thuế, cơ quan quản lý thuế trong công tác quản lý thuế; về nguyên tắc quản lý thuế; về bảo mật, công khai thông tin người nộp thuế; về hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý thuế.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định để nâng cao hiệu lực, hiệu quả, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý thuế. Tập trung vào việc hoàn thiện các quy định về xây dựng lực lượng quản lý thuế; đăng ký thuế, mã số thuế; về khai thuế, tính thuế; xử lý thuế nộp thừa; xử lý tiền chậm nộp; hoàn thuế; miễn, giảm thuế; khoanh nợ và xóa nợ; kiểm tra thuế và biện pháp áp dụng trong kiểm tra thuế; thu thập thông tin và tạm giữ tài liệu liên quan đối với trường hợp có dấu hiệu trốn thuế; về ấn định thuế; hóa đơn điện tử; chứng từ điện tử...

Bộ trưởng nhấn mạnh, các nội dung sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật đảm bảo không phát sinh thủ tục hành chính mới, đảm bảo liên thông, toàn trình trên môi trường điện tử.

So với Luật hiện hành, dự thảo Luật lần này bổ sung quy định về phân nhóm người nộp thuế; nguyên tắc cơ quan thuế quản lý theo phân nhóm người nộp thuế. Đồng thời, bổ sung quy định cơ quan quản lý thuế khi tổ chức thực hiện thu ngân sách nhà nước vượt dự toán Quốc hội quyết định hàng năm thì được bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động không quá 01 lần quỹ tiền lương của công chức, người lao động.

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện kê khai, tính thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu, thuế suất và phương pháp tính thuế quy định của các luật thuế, được cơ quan thuế hỗ trợ thực hiện khai thuế trên cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế và thông tin do người nộp thuế cung cấp. Bên cạnh đó, bổ sung quy định nguyên tắc hợp tác quốc tế và quản lý thuế quốc tế nhằm đáp ứng yêu cầu hợp tác quốc tế và bảo vệ quyền đánh thuế hợp pháp của Việt Nam.

Cùng với các nội dung trên, dự thảo Luật lần này còn bổ sung quy định quản lý tuân thủ với chế độ ưu tiên cho người nộp thuế tuân thủ tốt; hệ thống thông tin tích hợp, cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ quan thuế được mua cơ sở dữ liệu thương mại; bảo đảm an toàn thông tin; người nộp thuế không bị xử phạt khi sự cố hệ thống dẫn đến không thực hiện được nghĩa vụ đúng hạn. Ngoài ra, dự thảo Luật bổ sung quy định giải quyết tranh chấp về thuế có yếu tố nước ngoài.

So với Luật Quản lý thuế hiện hành, dự thảo Luật đã lược bỏ 3 nhóm nội dung tại 10 điều, bao gồm: Quy định về hội đồng tư vấn thuế xã, phường; Thứ tự thanh toán và toàn bộ 8 điều về thanh tra thuế do không còn tổ chức thanh tra thuế trong cơ quan thuế.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự kiến Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2026. Riêng quy định quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 theo đúng chủ trương xóa bỏ thuế khoán theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội.

Thu thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng vàng miếng từng lần

Về dự án Luật thuế Thu nhập cá nhân, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Luật đã sửa đổi, hoàn thiện quy định về cách tính thuế, thu nhập chịu thuế đối với từng loại thu nhập, kết cấu lại và điều chỉnh tên một số điều để tương ứng với nội dung sửa đổi. Đồng thời, sửa đổi, hoàn thiện quy định đối với một số khoản thu nhập được miễn thuế.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi quy định về thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh. Trong đó, bổ sung một số khoản thu nhập chịu thuế; sửa đổi quy định mức doanh thu không phải nộp thuế là 200 triệu đồng/năm để đảm bảo đồng bộ với quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng; đồng thời, bổ sung phương thức tính thuế trên thu nhập đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú; điều chỉnh mức thuế suất từ 2% lên 5% đối với một số khoản thu nhập từ hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ nội dung thông tin số về giải trí, trò chơi điện tử… 

Dự thảo Luật sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh, giảm trừ các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo. Dự thảo Luật giao Chính phủ căn cứ biến động giá cả, thu nhập để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Theo Bộ trưởng, dự thảo Luật đã điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng giảm số bậc thuế từ 7 bậc thành 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc. Về thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, dự thảo Luật kế thừa quy định tại Luật hiện hành đã thực hiện ổn định là thu với thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng từng lần.

Đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn, trong trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan, thuế được tính bằng giá bán nhân với thuế suất 2%, áp dụng thống nhất cho cả cá nhân cư trú và không cư trú. Ngưỡng thu nhập để xác định thu nhập tính thuế đối với một số khoản thu nhập như thu nhập từ trúng thưởng, từ bản quyền, từ nhượng quyền thương mại, từ nhận thừa kế, quà tặng được điều chỉnh từ 10 triệu đồng lên 20 triệu đồng.

So với Luật hiện hành, dự thảo Luật lần này bổ sung quy định về nhóm thu nhập mới phát sinh khác thuộc diện chịu thuế. Riêng đối với chuyển nhượng vàng miếng, dự thảo Luật giao Chính phủ căn cứ tình hình quản lý thị trường vàng, quy định thời điểm áp dụng, ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với việc quản lý thị trường vàng và sẽ thu thuế thu nhập cá nhân đối với vàng miếng với mức thuế suất là 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần.

Quy định này nhằm đảm bảo Chính phủ có cơ sở pháp lý quyết định việc thu thuế và các nội dung cụ thể khi đủ các điều kiện, qua đó góp phần là công cụ để Chính phủ quản lý, vận hành nền kinh tế đảm bảo đáp ứng mục tiêu tăng trưởng hai con số. Ngoài ra, quy định này là bước đi cần thiết góp phần bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế, thực hiện đúng chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng, góp phần ngăn chặn việc đầu cơ vào vàng, thu hút được nguồn lực lớn trong xã hội để tham gia vào nền kinh tế.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật bổ sung một số quy định về miễn thuế, giảm thuế để thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước tại Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW, Nghị quyết số 71-NQ/TW, Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị và một số Luật được ban hành gần đây.

Ngoài các nội dung sửa đổi, bổ sung, dự thảo Luật đã lược bỏ các quy định về quản lý thuế để thống nhất thực hiện theo quy định pháp luật về quản lý thuế và bỏ 01 Điều quy định về áp dụng Điều ước quốc tế để thống nhất thực hiện theo quy định tại pháp luật về điều ước quốc tế.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự thảo Luật dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2026, riêng quy định đối với cá nhân kinh doanh, biểu thuế lũy tiến và các nội dung liên quan đến tiền lương, tiền công dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026 để đồng bộ với thời gian áp dụng của mức giảm trừ gia cảnh mới. Đồng thời, dự thảo Luật đã bổ sung quy định để đảm bảo thống nhất với các chính sách ưu đãi riêng tại các Nghị quyết đặc thù của Quốc hội, Luật Thủ đô và giải pháp quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ.