Cần cơ chế tài chính đặc thù cho cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện
Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) quy định các loại hình hoạt động và nguồn thu của cơ quan báo chí.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh thẩm tra dự án Luật Báo chí (sửa đổi). Ảnh: Phạm Đông
Sáng 23.10, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra về dự án Luật Báo chí (sửa đổi).
Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban cơ bản thống nhất với việc bổ sung các quy định về “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”.
Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm rõ nội hàm, tiêu chí xác định và cơ chế đặc thù tài chính của các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.
Có ý kiến cho rằng ngoài 6 cơ quan báo chí được xác định theo Quyết định 362/QĐ-TTg ngày 3.4.2019 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí.
Hiện nay, trong một số trường hợp, hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, viện nghiên cứu còn có những bất cập, gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế đó, Ủy ban nhất trí với cơ quan chủ trì soạn thảo về việc giao Chính phủ quy định cụ thể các điều kiện đối với tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội khi đề nghị cấp giấy phép hoạt động báo chí.

Về các nội dung liên quan đến “kinh tế báo chí”, Ủy ban nhất trí với các quy định nhằm tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tăng thêm nguồn lực tài chính để bảo đảm và nâng cao chất lượng hoạt động như dự thảo luật.
Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, làm rõ hơn khái niệm “kinh tế báo chí” và các quy định liên quan đến đầu tư công, cơ chế tự chủ, những quy định về nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí.
Về hoạt động báo chí trên không gian mạng, Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung các quy định nhằm thúc đẩy hoạt động của báo chí trên không gian mạng.
Bổ sung quy định về trách nhiệm pháp lý của các nền tảng mạng xã hội nước ngoài trong trường hợp kênh nội dung trên không gian mạng của cơ quan báo chí bị xâm nhập, sửa đổi thông tin có nội dung vi phạm pháp luật; xử lý đối với trường hợp để nội dung vi phạm xuất hiện trên kênh này.
Nghiên cứu có quy định nguyên tắc về cơ chế thực hiện thỏa thuận, trách nhiệm của cơ quan báo chí và cơ quan, tổ chức liên quan trong việc bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm báo chí trên không gian mạng, tác phẩm báo chí có sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Điều 21 của dự thảo quy định các loại hình hoạt động và nguồn thu của cơ quan báo chí.
Theo đó, cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc đơn vị sự nghiệp công. Cơ quan tạp chí khoa học hoạt động phù hợp với loại hình của cơ quan chủ quản.
Nguồn thu của cơ quan báo chí gồm:
- Nguồn thu do cơ quan chủ quản báo chí cấp.
- Thu từ bán báo chí in; bán quyền xem, nghe tác phẩm báo chí, các sản phẩm báo chí; quảng cáo; trao đổi, mua bán bản quyền nội dung; cho phép khai thác, sử dụng tác phẩm báo chí.
- Thu từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, liên kết của cơ quan báo chí, các đơn vị trực thuộc cơ quan báo chí.
- Thu từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu.
- Thu từ người có nhu cầu đăng bài nghiên cứu khoa học để có kinh phí phản biện, hoàn thiện, nâng cao chất lượng bài viết.
- Nguồn thu từ tài trợ và nguồn thu hợp pháp khác theo quy định pháp luật.