Việc bổ sung hãng bay IPP Air Cargo sẽ tăng tính cạnh tranh cho ngành hàng không

Thị trường hàng không đang phục hồi

Cục Hàng không Việt Nam vừa có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải báo cáo bổ sung đánh giá thị trường vận chuyển hàng hóa hàng

không Việt Nam để xem xét cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không cho Công ty Cổ phần IPP Air Cargo

Theo Cục Hàng không Việt Nam, việc xem xét hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không vận chuyển hàng hóa cho IPP Air Cargo là phù hợp, cần thiết để đảm bảo việc triển khai theo định hướng của Thủ tướng Chính phủ về phát triển dịch vụ vận tải và giao thông vận tải hàng không.

Cục Hàng không Việt Nam cho biết, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, hoạt động vận chuyển hành khách quốc tế bằng đường hàng không đã được thí điểm mở lại từ 1/1/2022 và chính thức mở toàn bộ từ ngày 15/2/2022.

Theo đó, các hãng hàng không Việt Nam và nước ngoài được phép thực hiện các chuyến bay như trước đại dịch COVID-19 theo nhu cầu thị trường và khả năng khai thác của các hãng hàng không.

Cho đến nay, 4 hãng hàng không Việt Nam là Vietnam Airlines, Vietjet Air, Pacific Airlines và Bamboo Airways và 23 hãng hàng không nước ngoài Việt Nam đã khôi phục 41 đường bay quốc tế giữa Hà Nội và TP HCM với trên 20 quốc gia/vùng lãnh thổ truyền thống trước dịch COVID-19 như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Hồng Công, Đài Loan, Singapore, Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Philippines, Lào, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE), Pháp, Đức, Anh, Nga, Úc, Hoa Kỳ...

Với việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 32/NQ-CP ngày 15/3/2022 về việc miễn thị thực cho công dân các nước Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha, Anh, Nga, Belarus, Đan Mạch, Thụy Điển, Nauy, Phần Lan, Nhật Bản và Hàn Quốc, Bộ Y tế ban hành công văn số 1265/BYT-DP ngày 15/3/2022 về phòng, chống dịch COVID-19 đối với người nhập cảnh thay thế cho công văn 10688/BYT-MT ngày 16/12/2021 theo hướng dỡ bỏ toàn bộ các yêu cầu về tiêm phòng vắc xin, cách ly khi nhập cảnh Việt Nam, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không sẽ tăng mạnh trong thời gian tới tương ứng với việc các hãng hàng không tiếp tục khôi phục hoạt động khai thác cả về thị trường, đường bay, tần suất.

Hoạt động vận chuyển hàng hóa kết hợp trên các chuyến bay chuyên chở hành khách cũng tiếp tục được mở rộng, tăng cường trong thời gian tới.

Đối với thị trường nội địa, sau khi hoạt động vận chuyển hành khách nội địa bằng đường hàng không được Bộ Giao thông vận tải cho phép Cục Hàng không Việt Nam chủ động quyết định việc tăng tần suất khai thác các đường bay nội địa trong giai đoạn cao điểm Tết Nguyên đán và mùa lễ hội xuân Nhâm Dần năm 2022 đảm bảo đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân, cho đến nay, các hãng hàng không Việt Nam đã khai thác trở lại gần 60 đường bay nội địa với trung bình tổng số chuyến bay nội địa thực hiện hàng ngày từ 700-800 chuyến bay.

Cục Hàng không Việt Nam dự báo, dự báo năm 2022, sản lượng hành khách vận chuyển ước đạt từ 42-47 triệu lượt hành khách tăng từ 170-200% so với năm 2021 nhưng giảm trên 40% so với năm 2019.

Việc bổ sung IPP Air Cargo sẽ tăng tính cạnh trạnh cho thị trường

Cũng theo Cục Hàng không Việt Nam, từ năm 1991, khi hoạt động vận chuyển hàng không dân dụng chính thức tách ra khỏi quân đội, tổng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không tại Việt Nam đạt 18.384 tấn.

Qua hơn 30 năm phát triển, thị trường vận tải hàng hoá Việt Nam đã có bước tăng trưởng nhảy vọt với sản lượng năm 2021 đạt 1,3 triệu tấn và dự kiến đạt hơn 1,52 triệu tấn vào năm 2022, tăng gần 83 lần so với năm 1991 và 21,2% so với năm 2019; đạt tốc độ tăng trưởng bình quân trung bình cả thời kỳ 1991- 2022 là 15,3%/năm.

Mặc dù thị trường có sự tăng trưởng ổn định nhưng cho đến nay, hàng không Việt Nam với 5 hãng hàng không Việt Nam là Vietnam Airlines (bao gồm VASCO), Vietjet Air, Pacific Airlines, Bamboo Airways và Vietravel Airlines vẫn chỉ khai thác vận chuyển hàng hoá kết hợp trên chuyến bay chuyên chở hành khách và chưa có hãng hàng không vận chuyển hàng hóa bằng tàu bay chuyên dụng.

Tại thị trường quốc tế, thị phần hàng hóa quốc tế của các hãng hàng không Việt Nam chỉ đạt 18% vào năm 2019 và giai đoạn 2020-2021 chỉ đạt 10-12% thị phần hàng hoá quốc tế. Tại thời điểm hiện tại, thị trường hàng hoá quốc tế của hàng không Việt Nam đang có 29 hãng hàng không nước ngoài khai thác tàu bay chuyên chở hàng hóa từ 16 quốc gia, vùng lãnh thổ đến Việt Nam.

Trong thời gian qua, do số lượng các chuyến bay chuyên chở hành khách kết hợp hàng hoá giảm mạnh trong khi nhu cầu vận chuyển tăng cao nên giá cước vận chuyển hàng hóa quốc tế đã tăng vọt từ 3-4 lần, thậm chí từng thời điểm, từng thị trường, giá cước tăng 5-6 lần so với trước dịch COVID-19.

Theo đó, giá cước vận chuyển hàng hóa từ các cảng hàng không tại Châu Á đi Hoa Kỳ trước dịch trong khoảng 1,0 đến 1,8 USD/kg nhưng nhiều thời điểm trong năm 2020 và 2021 lên tới 8 USD/kg đến 10 USD/kg, thậm chí có thời điểm lên đến 17-18 USD/kg từ Việt Nam đến Hoa Kỳ.

Trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19, do phần lớn đội tàu bay vận chuyển hành khách phải dừng khai thác, các hãng hàng không Việt Nam đã hoán đổi 9 tàu bay chở khách sang chở hàng theo hình thức tháo ghế hành khách để chở hàng trên khoang, trong đó, Vietnam Airlines 5 tàu bay (2 A321 và 3 A350) và Vietjet Air 4 tàu bay A321.

Tuy nhiên, do đặc thù các tàu bay này vẫn chia khoang hành khách và hàng hóa riêng nên dù tháo ghế thì tàu bay vẫn chỉ vận chuyển được các kiện hàng nhỏ (do chuyển qua cửa hành khách), không thể vận chuyển các khối hàng lớn như các tàu bay chuyên dụng để vận chuyển hàng hóa (toàn bộ thân tàu bay là không gian chung rộng rãi, không bị chia khoang, có cửa rộng để đưa các khối hàng lớn vào thân tàu bay).

Cho đến nay, Cục Hàng không Việt Nam chưa tiếp nhận kế hoạch bổ sung tàu bay chuyên dụng vận chuyển hàng hóa của các hãng hàng không Việt Nam hiện hữu. Dự báo năm 2022, sản lượng hàng hoá vận chuyển đạt 1,524 triệu tấn hàng hoá, tăng 16,4% so với năm 2021 và tăng 21,2% so với năm 2019.

Đánh giá việc xem xét cấp giấy phép cho IPP Air Cargo, Cục Hàng không Việt Nam cho biết, giai đoạn 30 năm qua, các doanh nghiệp hàng không Việt Nam mới tập trung vận chuyển hành khách mà bỏ ngỏ thị trường hàng hoá cho phía nước ngoài khai thác.

Trong xu thế chung của thế giới là phát triển chuỗi cung ứng toàn cầu, việc phát triển hoạt động vận chuyển hàng hoá bằng đường hàng không tại thời điểm hiện tại là rất cần thiết. Đặc biệt, trong xu thế đón bắt cơ hội từ giai đoạn hậu COVID-19, việc xem xét đồng ý cấp giấy phép cho doanh nghiệp Việt Nam thành lập hãng hàng không mới chuyên chở hàng hoá tại thời điểm hiện tại (năm 2022) là phù hợp với định hướng chiến lược của Thủ tướng Chính phủ cũng như thực tế thị trường hàng không Việt Nam.

Do đó, việc bổ sung IPP Air Cargo sẽ tăng sức cạnh tranh, tăng thị phần vận chuyển hàng hóa quốc tế cho hãng hàng không Việt Nam tại thị trường hàng không Việt Nam nói riêng và thị trường vận chuyển hàng hóa quốc tế nói chung.