Tạo cơ hội, giảm thách thức cho doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ

Đóng vai trò quan trọng vào tạo việc làm, cải thiện thu nhập

Theo thông tin đưa ra tại Hội thảo công bố “Thúc đẩy tăng trưởng doanh nghiệp thông qua tháo gỡ các rào cản: Sách trắng về doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ” được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức vào sáng 23/1: Năm 2020, Việt Nam có hơn 500.000 doanh nghiệp nhỏ và, chiếm 98% tổng số doanh nghiệp hoạt động. Trong đó, 20% doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông đánh giá: Lực lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ đóng vai trò quan trọng trong tạo việc làm, cải thiện thu nhập cho người lao động, góp phần tích cực giảm đói nghèo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ở góc độ phát triển xã hội, các doanh nghiệp này góp phần tăng vị thế của phụ nữ, tăng đầu tư cho y tế, giáo dục của trẻ em nhất là các trẻ em gái, làm tăng lợi ích xã hội, hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khu vực doanh nghiệp, trong giai đoạn 2012-2022, số lượng doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ liên tục tăng với tốc độ ít nhất 2%/năm, cao hơn so với tốc độ tăng trung bình của khu vực doanh nghiệp. Hiện nay, Việt Nam là một trong các thị trường doanh nhân nữ phát triển thuận lợi, mạng lưới doanh nghiệp nữ hoạt động hiệu quả nhất ASEAN.

Đặc biệt theo Thứ trưởng Trần Duy Đông, các doanh nhân nữ là những người linh hoạt, mềm dẻo nhưng cũng rất kiên cường và bền bỉ. Họ cũng là những người tiên phong hướng tới tạo dựng một nền sản xuất sạch, vì sức khỏe của cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

"Đã có nhiều điển hình doanh nhân nữ thành công trên thương trường và đưa được các thương hiệu, sản phẩm nổi tiếng của Việt Nam ra thị trường quốc tế như Vinamilk, TH True milk, Vietjet…" - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư thông tin

Ông Winfried Wicklein - Tổng Vụ trưởng Vụ Đông Nam Á của ADB thì cho rằng: “Doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ lãnh đạo có thể là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam cũng như trên khắp châu Á và Thái Bình Dương.”

Trong khi đó, theo TS Adam McCarty – Chuyên gia quốc tế của ADB về chính sách giới cho rằng: Tỷ lệ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ tại Việt Nam ngang bằng với các quốc gia có nền kinh tế phát triển mạnh trong khu vực, bao gồm: Singapore 24%; Thái Lan 23%; Indonesia 21%...

“Hơn nữa, 51% doanh nghiệp Việt Nam có phụ nữ làm chủ trong cơ cấu chủ sở hữu, điều này cao hơn so với các quốc gia khác” – TS Adam McCarty thông tin.

Giảm thách thức cho doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ

Mặc dù có sự tăng trưởng, đóng góp tích cực vào tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập, nhưng theo đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện các doanh nghiệp do nữ làm chủ đa số có quy mô siêu nhỏ và nhỏ; số doanh nghiệp quy mô lớn, có năng lực dẫn dắt các chuỗi cung ứng còn ít. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, năng lực kinh doanh, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Bên cạnh đó, doanh nhân nữ vẫn phải đối diện với các thách thức, rào cản xuất phát từ một số định kiến xã hội và hủ tục truyền thống.

Thời gian tới, trong bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực diễn biến khó lường, trong đó có những yếu tố phức tạp mới, tác động khá toàn diện tới nền kinh tế Việt Nam cùng với những khó khăn kéo dài từ dịch bệnh Covid-19 đến nay, sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ tới hoạt động sản xuất kinh doanh và sự phát triển của các doanh nghiệp nói chung và doanh nhân nữ nói riêng.

Trên cơ sở đó, tạo cơ hội thuận lợi cho doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ là một định hướng chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước. Theo đó, vừa qua, Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới đã đề ra giải pháp có chính sách ưu tiên hỗ trợ phát triển doanh nhân nữ.

Hay Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 cũng đề ra mục tiêu phấn đấu tỷ lệ nữ giám đốc/chủ doanh nghiệp, hợp tác xã đạt ít nhất 27% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và Nghị định số 80/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật đã bổ sung chi tiết một số chính sách ưu tiên hỗ trợ cho đối tượng doanh nghiệp nhỏ và vừa do nữ làm chủ với các định mức hỗ trợ cao hơn doanh nghiệp nói chung.

Đặc biệt, theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, thời gian qua Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp để lắng nghe, tổng hợp và nghiên cứu đề xuất trình Chính phủ kịp thời ban hành nhiều chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn, rào cản, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ nói riêng.

Trong khi đó, dựa trên những kiến thức và kinh nghiệm quốc tế, Sách Trắng doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ đưa ra các khuyến nghị giúp giải phóng tiềm năng chưa được khai phá của doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam. Những khuyến nghị này bao gồm: Xây dựng cơ sở dữ liệu phân tách theo giới, đưa khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ vào một số văn bản quy phạm pháp luật cụ thể, trong đó có Luật Bình đẳng giới, các biện pháp khả thi theo lăng kính giới để thi hành Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, và tập trung nhiều hơn vào các hoạt động phổ biến kiến thức và nâng cao nhận thức, bao gồm thúc đẩy tinh thần kinh doanh cho phụ nữ và các nữ doanh nhân thành công tiêu biểu.