Điều chỉnh luồng tuyến xe buýt hợp lý mang lại hiệu quả cao
Việc điều chỉnh lộ trình, hợp lý hóa tần suất và thời gian hoạt động của các tuyến xe buýt theo quy hoạch tổ chức giao thông chung của TP Hà Nội đã góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng sản lượng hành khách và từng bước giảm gánh nặng trợ giá từ ngân sách.
Tuyến xe buýt 03B (Bến xe Nước Ngầm - Giang Biên) đang được đề xuất điều chỉnh lộ trình. Ảnh: Minh Hạnh
Giảm trợ giá, nâng cao hiệu quả đầu tư công
Từ ngày 5.7.2025, Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội đã tiến hành điều chỉnh lộ trình tuyến buýt 56A (Mỹ Đình - Núi Đôi), một trong những tuyến huyết mạch kết nối trung tâm thành phố với khu vực phía Bắc, đặc biệt là Sóc Sơn.
Chia sẻ về sự thay đổi này, chị Trần Thị Nga (phường Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Tuyến buýt 56A đi qua nhiều nút giao thông trọng điểm như đường Phạm Văn Đồng, cầu Thăng Long, Quốc lộ 2, Khu công nghiệp Nội Bài… Việc điều chỉnh lộ trình không chỉ thuận tiện cho người dân mà còn giúp tiết kiệm chi phí, nhất là với sinh viên, công nhân và người dân sống dọc tuyến”.
Ông Nguyễn Thanh Nam - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) - cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, đơn vị đã chủ động rà soát và đề xuất điều chỉnh biểu đồ vận hành của 16 tuyến buýt, đồng thời hợp lý hóa lộ trình 11 tuyến và tổ chức lại 2 tuyến nhánh. Những điều chỉnh này giúp tối ưu hóa mạng lưới, tăng cường kết nối và nâng cao hiệu quả khai thác.
Kết quả, tổng sản lượng khách vận chuyển đạt hơn 125 triệu lượt, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước, chiếm hơn 56% tổng sản lượng toàn mạng buýt của thành phố.
Theo ông Thái Hồ Phương - Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội, công tác rà soát và điều chỉnh tuyến được triển khai nhằm nâng cao hiệu quả vận hành, từng bước giảm tỉ lệ trợ giá từ ngân sách.
Trong giai đoạn 1 (bắt đầu từ ngày 1.1.2024), Sở Xây dựng TP Hà Nội đã điều chỉnh lộ trình của 10 tuyến buýt, dừng hoạt động 5 tuyến, điều chỉnh lộ trình và tần suất của 12 tuyến, cùng với đó là điều chỉnh tần suất của 43 tuyến còn lại. Kết quả cho thấy, sau khi điều chỉnh, tỉ lệ trợ giá/chi phí giảm từ 85% xuống còn khoảng 77%, giúp ngân sách tiết kiệm gần 200 tỉ đồng mỗi năm.
Mặc dù ban đầu một số hành khách gặp khó khăn do thay đổi hành trình, song theo khảo sát, phần lớn người dân vẫn đánh giá cao nỗ lực nâng cao chất lượng phục vụ của hệ thống xe buýt Thủ đô.
Điều chỉnh linh hoạt để phù hợp thực tiễn
Đại diện Sở Xây dựng TP Hà Nội cho biết, trong thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục thực hiện các đợt điều chỉnh nhằm hợp lý hóa mạng lưới tuyến xe buýt.
Việc điều chỉnh được tiến hành dựa trên đánh giá cụ thể từng tuyến về tỉ lệ trợ giá cao, hệ số sử dụng phương tiện thấp hoặc tuyến trùng lặp nhiều với các tuyến khác. Các phương án xử lý bao gồm: Điều chỉnh lộ trình, tần suất hoạt động, thay đổi sức chứa phương tiện hoặc dừng tuyến khi có các yếu tố mới ảnh hưởng đến mạng lưới như công trình giao thông mới, đường sắt đô thị đi vào hoạt động…
Trong giai đoạn 2, thành phố tiếp tục điều chỉnh lộ trình và dịch vụ đối với 22 tuyến buýt, trong đó có 9 tuyến điều chỉnh lộ trình, 8 tuyến điều chỉnh cả lộ trình và tần suất, 5 tuyến điều chỉnh tần suất.
Một số tuyến nổi bật được điều chỉnh gồm tuyến 03B (Bến xe Nước Ngầm - Giang Biên) được thiết kế lại để kết nối tốt hơn với khu dân cư và trường học; tuyến 104 (Mỹ Đình - Bến xe Nước Ngầm) được rút ngắn quãng đường qua trục Giải Phóng - Nguyễn Hữu Thọ nhằm giảm thời gian hành trình; tuyến 22C (Bến xe Giáp Bát - Khu đô thị Dương Nội) chuyển điểm đầu cuối vào Khu đô thị Đô Nghĩa để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân đến Bệnh viện Nhi Hà Nội.
Tính đến ngày 30.7.2025, đã có 18/22 tuyến được hoàn thành điều chỉnh, 4 tuyến còn lại (122, 142, 144, 161) sẽ tiếp tục được triển khai trong thời gian tới.
Ông Thái Hồ Phương nhận định: “Có nhiều nguyên nhân khiến sản lượng khách xe buýt tăng trở lại, nhưng không thể phủ nhận vai trò tích cực của công tác điều chỉnh lộ trình, tần suất và thời gian hoạt động phù hợp với điều kiện thực tiễn và nhu cầu người dân. Đây là hướng đi đúng đắn nhằm xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiện đại, hiệu quả và bền vững”.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, hệ thống xe buýt Hà Nội vận chuyển hơn 208,2 triệu lượt hành khách (tăng 5% so với cùng kỳ 2024), doanh thu đạt 360,5 tỉ đồng (tăng 29,2% so với cùng kỳ 2024). Cùng với việc đẩy mạnh chuyển đổi xanh với 98 xe buýt điện được đưa vào khai thác để thay thế các xe buýt diezel, thành phố cũng tích cực tổ chức, điều chỉnh mạng lưới và hoàn tất đấu thầu 65 tuyến buýt để đảm bảo hoạt động ổn định, hiệu quả.