TP. Hồ Chí Minh xử lý 526 vụ vi phạm thương mại 6 tháng đầu năm

Nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng được phát hiện

Sáng 18/6, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh tổ chức họp báo cung cấp thông tin về các hoạt động, sự kiện trọng tâm của ngành Công Thương thành phố trong quý II/2025. Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã thông tin chi tiết về kế hoạch cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất kinh doanh hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng nhằm tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường. Cụ thể, Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025 yêu cầu mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, hàng giả và vi phạm bản quyền. Tiếp đó là Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 và Công điện số 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 với nội dung tương tự, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc siết chặt quản lý thị trường.

Thực hiện các chỉ đạo trên, Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã triển khai Kế hoạch cao điểm từ ngày 15/5 đến 15/6/2025. Các nội dung kiểm tra được thực hiện một cách quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng như thực phẩm, thực phẩm chức năng, sữa, yến sào, mỹ phẩm...

Trong 6 tháng đầu năm 2025 (từ 15/12/2024 đến 14/6/2025), lực lượng Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã kiểm tra tổng cộng 533 vụ, phát hiện và xử lý 526 vụ vi phạm. Tổng số tiền xử lý vi phạm hành chính đạt 19,93 tỷ đồng. Trong đó, tiền phạt vi phạm hành chính là 11,64 tỷ đồng; trị giá hàng hóa vi phạm là 8,29 tỷ đồng, bao gồm: Hàng hóa buộc tiêu hủy trị giá 4,54 tỷ đồng và hàng hóa đang chờ xử lý trị giá 3,75 tỷ đồng. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước đạt 15,23 tỷ đồng. Đặc biệt, đã chuyển 4 vụ có dấu hiệu hình sự sang cơ quan điều tra.

Riêng trong giai đoạn cao điểm kiểm tra (15/5 - 15/6/2025), lực lượng đã kiểm tra 137 vụ, phát hiện và xử lý 137 vụ vi phạm - giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2024. Tổng số tiền xử lý vi phạm là 4,68 tỷ đồng, giảm 84,36%; Giá trị hàng hóa tiêu hủy trong giai đoạn này đạt 2,21 tỷ đồng; giá trị hàng hóa đang chờ xử lý là 0,59 tỷ đồng; thu nộp ngân sách 1,33 tỷ đồng; số vụ chuyển cơ quan điều tra là 0, giảm 100%.

Mặc dù các chỉ tiêu thống kê đều ghi nhận giảm so với cùng kỳ năm ngoái, song nhiều vụ việc nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện và xử lý kịp thời, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh.

Một trong những điểm sáng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại TP. Hồ Chí Minh là sự chủ động trong phối hợp liên ngành. Chi cục Quản lý thị trường Thành phố đã phối hợp chặt chẽ với Công an Thành phố, Cục Hải quan, Cục Thuế, Sở Y tế, Sở An toàn thực phẩm… để chia sẻ thông tin, tổ chức kiểm tra liên ngành và hỗ trợ xử lý các vụ việc phức tạp.

Đồng thời, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cũng được đẩy mạnh trong giai đoạn cao điểm. Chi cục Quản lý thị trường đã tích cực nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích người dân tố giác hành vi vi phạm, xây dựng thói quen tiêu dùng hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

Cần hoàn thiện cơ chế, nâng cao năng lực lực lượng chức năng

Theo ông Nguyễn Quang Huy, tuy đạt được những kết quả tích cực, nhưng lực lượng Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh cũng đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Thành phố là địa bàn rộng lớn với mật độ kinh doanh cao, bao gồm cả chợ truyền thống, trung tâm thương mại và hoạt động kinh doanh trực tuyến. Việc giám sát, phát hiện vi phạm trong môi trường số gặp nhiều trở ngại do đối tượng thường ẩn danh, sử dụng tài khoản giả và giao dịch không để lại dấu vết.

Bên cạnh đó, thói quen tiêu dùng của một bộ phận người dân vẫn ưu tiên giá rẻ, chưa nhận thức đầy đủ về nguy cơ hàng giả. Các sản phẩm giả ngày càng tinh vi, khó phân biệt với hàng thật, gây khó khăn trong kiểm tra và xử lý. Một số khu vực, đối tượng kinh doanh còn thiếu hợp tác, né tránh khi phát hiện có lực lượng chức năng kiểm tra.

Công tác kiểm tra thương mại điện tử còn hạn chế do một số công chức chưa đáp ứng yêu cầu chuyên môn. Việc bảo quản tang vật là thực phẩm tươi sống cũng là vấn đề nan giải do thiếu kho bảo quản đạt chuẩn.

Để khắc phục tồn tại và nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, hàng giả trong thời gian tới, Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đề xuất một số kiến nghị cụ thể: Khẩn trương sửa đổi Pháp lệnh Quản lý thị trường năm 2016 và các văn bản pháp luật liên quan để phù hợp với tình hình mới; Tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu cho công chức về giám sát, thu thập chứng cứ trên nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội, nắm bắt thủ đoạn mới của các đối tượng.

Sớm triển khai các hệ thống cơ sở dữ liệu về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa và đối tượng vi phạm để thuận lợi trong tra cứu, kiểm tra chéo thông tin; Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để phát hiện, phân tích và dự báo xu hướng vi phạm, từ đó xây dựng kế hoạch kiểm tra có trọng tâm. Đẩy mạnh chiến dịch truyền thông đa kênh nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích người dân tố giác hành vi buôn lậu, hàng giả.

Kế hoạch cao điểm đã được triển khai nghiêm túc, bước đầu mang lại hiệu quả trong công tác đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại. Tuy nhiên, trước tính chất ngày càng tinh vi, phức tạp của các hành vi vi phạm, Chi cục  TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục nâng cao vai trò chỉ đạo của các cấp chính quyền, tăng cường phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, lực lượng chức năng. Đồng thời, việc xây dựng cơ chế phối hợp xử lý linh hoạt, ứng dụng công nghệ trong giám sát và điều tra sẽ là hướng đi tất yếu, góp phần bảo vệ thị trường nội địa, thúc đẩy kinh tế phát triển lành mạnh, bền vững.