Hoàn thiện thể chế tài chính để kiến tạo, thúc đẩy tăng trưởng

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Tham mưu nhiều chính sách, văn bản quan trọng

Báo cáo tại Hội nghị, ông Hoàng Mạnh Phương - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết, với tinh thần đoàn kết, nghiêm túc trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, Vụ đã cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ được giao đúng thời hạn, đặc biệt là nhiệm vụ xây dựng thể chế, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật. Vụ tiếp tục là cơ quan thường trực giúp việc cho nhiều Ban Chỉ đạo, Tổ công tác, góp phần thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện môi trường kinh doanh, tái cơ cấu nền kinh tế và hỗ trợ tăng trưởng.

Công tác đàm phán điều ước quốc tế về đầu tư, cũng như giải quyết tranh chấp đầu tư với nhà đầu tư nước ngoài được triển khai phù hợp với yêu cầu hội nhập, bảo đảm quyền và lợi ích căn bản của Việt Nam trong quan hệ kinh tế, đầu tư và thương mại quốc tế.

Theo báo cáo, chất lượng công tác pháp chế ngày càng được nâng cao, góp phần thực hiện yêu cầu công khai, minh bạch, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài chính theo các nghị quyết, chỉ đạo điều hành của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được tăng cường và đi vào chiều sâu; hoạt động rà soát, kiểm tra, hệ thống hóa, pháp điển văn bản quy phạm pháp luật từng bước được đẩy mạnh và đi vào nền nếp.

Các hoạt động nghiệp vụ pháp chế được triển khai theo hướng chuẩn mực, bài bản, trong đó công tác thẩm định thông tư của Bộ được chú trọng nâng cao chất lượng. Ý kiến thẩm định của Vụ đều được các đơn vị soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ trước khi hoàn chỉnh hồ sơ trình Bộ trưởng xem xét, ban hành.

Theo Phó Vụ trưởng Hoàng Mạnh Phương, trong năm 2025, Vụ Pháp chế đã chủ trì, tham mưu trình Bộ ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản quan trọng. Qua đó, thể chế hóa kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời đẩy mạnh đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh, phân cấp, phân quyền và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Nhiều văn bản luật, nghị định quan trọng đã được tham mưu xây dựng, tiêu biểu như Luật Đầu tư (sửa đổi); Luật Tiết kiệm, chống lãng phí; Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính; Nghị định số 239/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 31/2021/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư...

Ông Hoàng Thái Sơn - Vụ trưởng Vụ Pháp chế tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng.

Bên cạnh đó, Vụ Pháp chế đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Tại Kỳ họp thứ 9, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ để trình Quốc hội thông qua 6 dự án luật và 5 nghị quyết; tại Kỳ họp thứ 10, trình thông qua 11 dự án luật và 3 nghị quyết. Vụ Pháp chế đã đồng hành cùng các đơn vị, bảo đảm tiến độ và chất lượng các dự án luật, nghị quyết.

Vụ cũng tham mưu Bộ triển khai nhiều nhiệm vụ theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, trong đó có đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW trong năm 2025; xây dựng chương trình công tác năm 2026; đề án hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam; định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI và tổng hợp kết quả tháo gỡ các “điểm nghẽn” pháp lý.

Trong năm 2025, Vụ đã đôn đốc, theo dõi và phối hợp với các đơn vị hoàn thiện hồ sơ đăng ký bổ sung Chương trình xây dựng lập pháp đối với 25 dự án luật, nghị quyết. Đồng thời, tham gia ý kiến, theo dõi, phối hợp trình Chính phủ ban hành 81 nghị định, 5 nghị quyết, trình Thủ tướng ban hành 7 quyết định và ban hành theo thẩm quyền 111 thông tư trong lĩnh vực quản lý tài chính - ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, công tác tham gia ý kiến và thẩm định văn bản tiếp tục được đẩy mạnh. Vụ Pháp chế đã tham gia hơn 3.500 lượt ý kiến với các đơn vị trong và ngoài Bộ; tổ chức thẩm định 111 thông tư theo hình thức hội đồng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả và tiến độ xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong toàn ngành Tài chính...

Nâng cao vai trò “gác cổng” pháp chế

Chia sẻ tại Hội nghị, đại diện Cục Thuế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam đều đánh giá cao vai trò, đóng góp của Vụ Pháp chế trong năm 2025. Theo các ý kiến, Vụ Pháp chế đã phối hợp, hỗ trợ rất hiệu quả với các đơn vị, không chỉ trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật mà còn kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn triển khai nghiệp vụ. Sự đồng hành chặt chẽ, trách nhiệm và hướng dẫn rõ ràng của Vụ Pháp chế đã góp phần quan trọng giúp các đơn vị triển khai thống nhất chính sách, hoàn thành và vượt nhiều chỉ tiêu lớn, đóng góp vào kết quả chung của toàn ngành Tài chính.

Đại diện hai đơn vị cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh khối lượng công việc ngày càng lớn, yêu cầu tiến độ và chất lượng ngày càng cao, Vụ Pháp chế có vai trò đặc biệt quan trọng như “gác cổng tư pháp”, tạo sự yên tâm cho lãnh đạo khi ban hành chính sách. Vì vậy, các đơn vị mong muốn thời gian tới tiếp tục nhận được sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ và hỗ trợ kịp thời của Vụ Pháp chế để cùng hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao trong năm 2026 và các năm tiếp theo, đóng góp vào thực hiện nhiệm vụ chung của Ngành.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh, công tác pháp chế hiện nay là một trong những nhiệm vụ lớn và có ý nghĩa then chốt đối với toàn Bộ. Theo Thứ trưởng, Bộ Tài chính đã và đang chuyển mạnh từ mô hình quản lý trực tiếp vào từng khâu nghiệp vụ sang vai trò xây dựng thể chế để kiến tạo, hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, kiểm tra, hậu kiểm. Theo Thứ trưởng, đây là minh chứng rõ nét cho sự chuyển mình của Bộ Tài chính, trong đó công tác pháp chế.

Quang cảnh hội nghị.

Đề cập nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, Thứ trưởng cho biết, theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương, Bộ Tài chính sẽ tham gia một chương trình rất lớn là tái cấu trúc hệ thống pháp luật. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược, không chỉ đối với Bộ mà với cả nền kinh tế, đòi hỏi sự tham gia, trách nhiệm của tất cả các đơn vị trong Bộ, không riêng Vụ Pháp chế. Việc rà soát, đánh giá lại sự phân công quản lý giữa các bộ, ngành, lĩnh vực nhằm giảm chi phí tuân thủ, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi hơn sẽ là nội dung trọng tâm trong thời gian tới.

Thứ trưởng cũng lưu ý, sau quá trình sửa đổi, bổ sung nhiều luật, ban hành các văn bản mới, thậm chí chưa có tiền lệ, các Vụ Pháp chế cũng như các đơn vị cần rà soát, đánh giá lại hiệu quả thực tiễn của chính sách. Công tác pháp chế không dừng lại ở việc tham mưu ban hành văn bản mà phải tiếp tục theo dõi, kiểm soát hiệu lực, hiệu quả của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, kịp thời đề xuất điều chỉnh khi phát sinh vướng mắc.

Nhấn mạnh yêu cầu về quy trình, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung yêu cầu tuyệt đối tuân thủ quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; bảo đảm quy định rõ thời gian, đối tượng áp dụng để tránh cách hiểu khác nhau, hạn chế rủi ro cho cán bộ thực thi. Đồng thời, cần làm rõ vai trò của Vụ Pháp chế và các đơn vị chuyên môn trong xử lý sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, tránh ôm đồm, chồng chéo.

Về công tác tổ chức cán bộ, Thứ trưởng thẳng thắn chia sẻ những khó khăn trong việc giữ chân nhân lực chất lượng cao làm công tác pháp chế, đồng thời yêu cầu Vụ Pháp chế quan tâm đào tạo, xây dựng đội ngũ theo nhiều tầng nấc, từ cán bộ giàu kinh nghiệm đến lớp kế cận. Lãnh đạo các đơn vị cần tạo môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích cán bộ có chính kiến, sáng tạo, dám đề xuất, phản biện chính sách.

Ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Vụ Pháp chế trong năm 2025, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho rằng, Vụ đã giải quyết nhiều bài toán khó, góp phần giúp Bộ Tài chính hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2025. Thứ trưởng mong muốn tập thể Vụ tiếp tục đoàn kết, làm tốt hơn nữa nhiệm vụ được giao, chủ động chuẩn bị cho năm 2026 và giai đoạn phát triển mới, hướng tới một Chính phủ, nhiệm kỳ Quốc hội mới với những mục tiêu tăng trưởng cao hơn.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng, ông Hoàng Thái Sơn - Vụ trưởng Vụ Pháp chế khẳng định, những ý kiến chỉ đạo sâu sát, toàn diện của Thứ trưởng Đỗ Thành Trung tại hội nghị lần này là định hướng quan trọng để đơn vị tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2026 cũng như cải tiến quy trình quản lý, tổ chức thực hiện công việc.

Vụ trưởng cho biết, các chỉ đạo của Thứ trưởng không chỉ mang tính định hướng chiến lược mà còn trực tiếp giải đáp nhiều vấn đề thực tiễn đặt ra đối với công tác pháp chế. Những nội dung liên quan đến xây dựng tổ chức bộ máy, tăng cường nguồn nhân lực, đào tạo cán bộ, cũng như quan tâm đến đời sống của đội ngũ làm công tác pháp chế trong toàn Ngành và tại Vụ Pháp chế đã tạo sự phấn khởi, động viên lớn đối với cán bộ, công chức.

"Vụ Pháp chế sẽ khẩn trương tổ chức họp với đội ngũ cán bộ chủ chốt để triển khai ngay các nội dung chỉ đạo của Thứ trưởng, bảo đảm tinh thần chủ động, quyết liệt và đồng bộ trong thực hiện nhiệm vụ", Vụ trưởng Hoàng Thái Sơn nhấn mạnh.