Châu Âu mua vũ khí nhiều gấp đôi, Pháp vượt Nga thành nước xuất khẩu thứ hai thế giới
Theo một nghiên cứu của mới của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), phần lớn sự gia tăng nhập khẩu vũ khí của các nước châu Âu trong khoảng thời gian từ năm 2019 - 2023 là do việc chuyển giao vũ khí ồ ạt sang Ukraine vào năm 2022 - 2023.
Châu Âu nhập khẩu gấp đôi vũ khí trong 5 năm
Nghiên cứu của SIPRI cho thấy nhập khẩu vũ khí của châu Âu đã tăng 94% trong giai đoạn 2019-2023 so với giai đoạn 5 năm trước đó.
Mỹ và Pháp hiện thống trị xuất khẩu vũ khí toàn cầu.
Phần lớn sự gia tăng này là do việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine, quốc gia vẫn đang trong cuộc chiến căng thẳng với Nga. Ukraine đã nhận được 23% lượng nhập khẩu vũ khí của khu vực trong năm 2019-2023.
Hai nước châu Âu là Pháp và Ý cũng đã tăng cường xuất khẩu vũ khí trong cùng thời kỳ khi tìm được người mua ở châu Âu, châu Á và Trung Đông.
Nhà nhập khẩu lớn nhất ở châu Âu cho đến nay là Ukraine, chiếm 23% tổng lượng hàng nhập khẩu của châu Âu từ năm 2019 đến năm 2023. Các nhà nhập khẩu lớn tiếp theo là Anh (11% tổng lượng hàng nhập khẩu của châu Âu) và Hà Lan (9%).
Phần lớn 55% lượng vũ khí nhập khẩu của các nước châu Âu trong giai đoạn 2019-2023 đến từ Mỹ, tăng 35% so với 5 năm trước đó. Các loại vũ khí chính khác được nhập khẩu vào châu Âu trong khoảng thời gian này đến từ châu Á, châu Đại Dương và Trung Đông.
Giám đốc SIPRI Dan Smith giải thích trong một thông cáo báo chí: “Nhiều yếu tố hình thành nên quyết định nhập khẩu từ Mỹ của các quốc gia NATO châu Âu, bao gồm mục tiêu duy trì quan hệ xuyên Đại Tây Dương bên cạnh các vấn đề liên quan đến kỹ thuật, quân sự và chi phí”.
“Nếu quan hệ xuyên Đại Tây Dương thay đổi trong những năm tới, chính sách mua sắm vũ khí của các quốc gia châu Âu cũng có thể được sửa đổi”, ông Smith cho hay.
Sự gia tăng xuất khẩu vũ khí của Pháp
Mỹ và Pháp hiện thống trị xuất khẩu vũ khí toàn cầu, trong đó Washington đã tăng xuất khẩu thêm 17% trong giai đoạn 2014-2018 và 2019-2023 và Paris tăng 47% trong cùng kỳ.
Chỉ riêng Mỹ đã chiếm 42% tổng lượng xuất khẩu vũ khí toàn cầu, cung cấp vũ khí cho 107 nước trong khoảng thời gian từ 2019 đến 2023, nhiều hơn bất kỳ nhà xuất khẩu lớn nào khác. Mặt khác, sự gia tăng xuất khẩu vũ khí của Pháp chủ yếu là do việc chuyển giao máy bay chiến đấu cho Ấn Độ, Qatar và Ai Cập.
Lần đầu tiên, Pháp vượt Nga trong danh sách các nước xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới khi giành được vị trí thứ hai và Nga đứng thứ ba. Đó là bởi vì trong khi xuất khẩu của Pháp tăng thì xuất khẩu của Nga lại giảm một nửa (-53%) trong cùng kỳ. Trong khi Nga xuất khẩu sang 31 nước vào năm 2019 thì con số này giảm xuống chỉ còn 12 vào năm 2023.
Phần lớn nhất trong xuất khẩu vũ khí của Pháp (42%) đến các nước ở châu Á và châu Đại Dương, trong khi 34% khác đến các quốc gia Trung Đông.
Châu Âu chuyển giao vũ khí ồ ạt sang Ukraine vào năm 2022 và 2023.
Nước nhập khẩu vũ khí lớn nhất của Pháp là Ấn Độ, với gần 30% tổng lượng xuất khẩu. Quốc gia này là nhà nhập khẩu vũ khí hàng đầu thế giới trong giai đoạn 2019-2023, mặc dù nhà cung cấp chính của nước này vẫn là Nga, chiếm 36% tổng lượng nhập khẩu.
Ông Katarina Djokic, nhà nghiên cứu tại SIPRI, cho biết: “Pháp đang tận dụng cơ hội nhu cầu toàn cầu mạnh mẽ để thúc đẩy ngành công nghiệp vũ khí thông qua xuất khẩu. Pháp đã đặc biệt thành công trong việc bán máy bay chiến đấu của mình ra bên ngoài châu Âu".
Tại Ý, xuất khẩu vũ khí tăng 86%, trong khi ở Hàn Quốc tăng 12%. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc chứng kiến xuất khẩu vũ khí giảm 5,3%, Đức và Anh giảm 14%, Tây Ban Nha giảm 2,2% và Israel giảm 25%.
Châu Âu bán vũ khí cho ai?
Cùng với Mỹ, Tây Âu chiếm 72% tổng lượng xuất khẩu vũ khí trong giai đoạn 2019-2023, trong khi riêng châu Âu chiếm khoảng 1/3 lượng xuất khẩu vũ khí toàn cầu.
Tổng cộng có 5 nước châu Âu, ngoại trừ Nga, lọt vào top 10 nước xuất khẩu lớn nhất thế giới, gồm Pháp (vị trí thứ 2), Đức (vị trí thứ 5), Ý (vị trí thứ 6), Anh (vị trí thứ 7) và Tây Ban Nha (vị trí thứ 8). ). Hà Lan đứng ở vị trí thứ 12, tiếp theo là Thụy Điển (13), Ba Lan (14), Thụy Sĩ (17), Ukraine (18), Na Uy (19), Bỉ (22) và Belarus (23).
Khoảng 30% giao dịch vũ khí quốc tế được chuyển đến Trung Đông trong năm 2019-2023, với ba khách hàng hàng đầu trong khu vực là Arab Saudi, Qatar và Ai Cập. Phần lớn vũ khí nhập khẩu của các quốc gia Trung Đông được cung cấp bởi Mỹ (52%), tiếp theo là Pháp (12%), Ý (10%) và Đức (7,1%).
Các nhà nhập khẩu lớn nhất trong năm 2019-2023 là Ấn Độ, Arab Saudi và Qatar, tiếp theo là Ukraine, quốc gia đã nhận được sự chuyển giao vũ khí lớn từ hơn 30 quốc gia trong khoảng thời gian từ 2022 đến 2023.
Mỹ và Đức lần lượt chiếm 69% và 30% lượng vũ khí nhập khẩu của Israel, quốc gia hiện đang tiến hành cuộc chiến chết chóc chống lại Hamas ở Gaza.
Xem thêm >> Thủ tướng Hungary: Ông Trump sẽ chấm dứt cuộc chiến Ukraine bằng cách ‘không đưa một xu’
