Phát huy hơn nữa vị thế, vai trò của Y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe Nhân dân

Xác định tầm quan trọng của nền Y học cổ truyền, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước, Chính phủ đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm bảo tồn, kế thừa và phát triển, coi đây vừa là trách nhiệm vừa là sứ mệnh để giữ gìn các giá trị văn hóa, truyền thống lịch sử đồng thời đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của Nhân dân trong tình hình mới.

Đến nay, Việt Nam cũng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng đáng khích lệ như hệ thống khám, chữa bệnh đã được đầu tư nâng cấp; mạng lưới Y học cổ truyền ở tuyến y tế cơ sở được củng cố và phát triển; dịch vụ khám, chữa bệnh trong lĩnh vực Y học cổ truyền ngày càng phong phú và đa dạng hóa, chất lượng được nâng cao; Y học cổ truyền bắt đầu được một bộ phận giới trẻ quan tâm và lựa chọn là nghề nghiệp lâu dài... Và đặc biệt, quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) đã thanh toán chi phí thuốc dược liệu, thuốc có kết hợp dược chất với các dược liệu, thuốc cổ truyền, dược liệu, thuốc thang sử dụng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và thuốc do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tự chế biến, bào chế căn cứ vào số lượng thực tế sử dụng cho người bệnh, giá mua của cơ sở theo quy định của pháp luật về đấu thầu, chi phí hao hụt trong quá trình bảo quản, vận chuyển, cấp phát, pha chế, cân chia, phân chia liều, sử dụng thuốc theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế và các chi phí khác (nếu có) trong phạm vi quyền lợi và mức hưởng theo quy định của pháp luật về BHYT.

Tuy nhiên, bên cạnh các thành quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế, chưa phát huy được tiềm năng, thế mạnh của y học cổ truyền; chưa tạo được dấu ấn mạnh mẽ trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đồng thời, có nguy cơ tụt hậu so với các nước có nền y học cổ truyền phát triển trong khu vực và trên thế giới. Vì vậy, Chỉ thị 25/CT-TTg về Đẩy mạnh phát triển nền Y học cổ truyền Việt Nam trong giai đoạn mới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố và cơ quan, tổ chức có liên quan tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự thống nhất trong mọi hoạt động giữa các cấp chính quyền với các cấp ủy Đảng, tổ chức chính trị - xã hội; tiếp tục triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, kịp thời, hiệu quả, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra trong Chỉ thị số 24-CT/TW ngày 4/7/2008, Kết luận số 86-KL/TW ngày 10/7/2024 của Ban Bí thư; Quyết định số 1893/QĐ-TTg ngày 25/12/2019 và Quyết định số 1280/QĐ-TTg ngày 28/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ; phân công nhiệm vụ theo tinh thần 6 rõ: “Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ kết quả” và tăng cường kiểm tra, đôn đốc, giám sát thực hiện phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, đề án đã được đề ra.

Giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, các bộ, ngành liên quan rà soát, nghiên cứu hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách phù hợp với đặc thù của Y học cổ truyền nhằm thúc đẩy Y học cổ truyền phát triển đúng với tiềm năng vốn có, tăng cường kết hợp Y học cổ truyền và y học hiện đại; nghiên cứu mở rộng phạm vi sử dụng, thanh toán BHYT đối với các loại thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu, dược liệu, dịch vụ khám, chữa bệnh bằng y học cổ truyền; đề xuất xây dựng Luật về Y học cổ truyền.

Phối hợp với Bộ Nội vụ để hoàn thiện tiêu chuẩn, chức danh nghề nghiệp trong lĩnh vực y học cổ truyền.

Chủ trì, nghiên cứu, đề xuất đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng quy mô các cơ sở khám chữa bệnh y học cổ truyền phù hợp với quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội các địa phương; chú trọng lựa chọn thứ tự ưu tiên đầu tư và ưu tiên bố trí nguồn đầu tư công để đầu tư đối với một số cơ sở đang có yêu cầu cấp bách.

Tiếp tục xây dựng hướng dẫn chẩn đoán và điều trị, các quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại, tập trung vào một số thế mạnh như châm cứu và các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất các nhiệm vụ khoa học công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước để tập trung nghiên cứu một số bài thuốc, nghiên cứu phát triển các sản phẩm từ dược liệu, thuốc cổ truyền...; chủ động nghiên cứu, đề xuất, tổ chức thực hiện các chính sách, cơ chế phù hợp về nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực y học cổ truyền theo yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ và đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, phù hợp với quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; nghiên cứu đề xuất cơ chế phù hợp để chi ngân sách, đầu tư cho hoạt động nghiên cứu lâm sàng, nghiên cứu dinh dưỡng trong y học cổ truyền nhằm hỗ trợ hiệu quả công tác phòng bệnh, điều trị và phục hồi sức khỏe.

Chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn toàn diện trong công tác phát triển nguồn dược liệu trong nước theo hướng công nghiệp; ban hành bản đồ quy hoạch vùng trồng dược liệu cấp quốc gia và địa phương; bảo tồn nguồn dược liệu quý/hiếm, đặc hữu; chuẩn hóa các quy trình nuôi trồng, thu hái, bảo quản, chế biến dược liệu đảm bảo chất lượng và an toàn, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế (GACP-WHO, ORGANIC...), gắn với việc thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ số nhằm kiểm soát chất lượng, minh bạch hóa chuỗi cung ứng và phục vụ mục tiêu xuất khẩu.

Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực y học cổ truyền, nhất là nguồn nhân lực chuyên sâu, chất lượng cao, tạo điều kiện cho đội ngũ y, bác sỹ y học cổ truyền tiếp cận với các kỹ thuật hiện đại để tăng chất lượng kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số thuộc lĩnh vực y học cổ truyền, tập trung số hóa các tài liệu, tư liệu quý về y học cổ truyền, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về vùng dược liệu, các vị thuốc, cây thuốc, bài thuốc, thầy thuốc tiêu biểu, công trình khoa học để dễ dàng bảo tồn và tra cứu; chỉ đạo các địa phương, đơn vị đẩy mạnh chia sẻ thông tin về y học cổ truyền tại địa phương, đơn vị.

Đẩy mạnh, tăng cường, nâng cao hiệu quả các hoạt động hợp tác quốc tế trong các diễn đàn, khuôn khổ song phương, đa phương, tập trung các lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh và đang có nhu cầu (giao lưu học thuật, trao đổi kinh nghiệm, hợp tác nghiên cứu khoa học, đào tạo và trao đổi nhân lực, thu hút đầu tư nước ngoài...); chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan tổ chức xây dựng, phê duyệt, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt các đề án, chương trình hợp tác với các nước có nền y học cổ truyền phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ...; chủ động triển khai các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế, kế hoạch đã ký kết.