“Chìa khóa” cho mục tiêu tăng trưởng đột phá hai con số

Để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, cần tập trung vào việc tái cơ cấu đầu tư công và tạo động lực từ việc cải thiện TFP, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Phân tích dữ liệu cho thấy, mặc dù đóng góp của TFP vào tăng trưởng GDP có xu hướng tăng nhưng để tạo ra sự khác biệt và duy trì mức tăng trưởng hai chữ số, tỷ lệ đóng góp này cần phải được đẩy lên mức trên 50%. “Kinh nghiệm quốc tế cho thấy các nước muốn tăng trưởng cao đều phải nâng cao đóng góp của TFP lên trên 50%. Việc đột phá TFP đòi hỏi một loạt các giải pháp đồng bộ, mà cốt lõi là hoàn thiện thể chế kinh tế để thể chế không còn là điểm nghẽn của điểm nghẽn”, ông Lê Xuân Bá nhấn mạnh.

Dưới góc nhìn khác, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV nhận định rằng để đạt mức tăng trưởng 10% giai đoạn tới, bên cạnh việc cải thiện TFP, Việt Nam cần tiếp tục tăng đầu tư vốn. Theo ước tính, trong giai đoạn tới, yếu tố vốn tiếp tục đóng góp khoảng 45 - 47% cho tăng trưởng kinh tế; yếu tố lao động khoảng 5 - 6%, thấp hơn so với mức 8% hiện nay; trong khi TFP sẽ tăng lên trên 50%, so với mức 47% hiện nay.

Theo tính toán của BIDV, trong giai đoạn 2021 - 2025, đầu tư công chiếm 17,2% tổng vốn đầu tư toàn xã hội và cứ một đồng vốn đầu tư công tăng thêm sẽ kéo theo 1,61 đồng vốn đầu tư tư nhân. Riêng năm 2025, vốn đầu tư công ước đạt khoảng 34 tỷ USD, tương đương gần 7% GDP. Điều này cho thấy, đầu tư công là một trong những động lực then chốt, giữ vai trò “dẫn dắt”, là “vốn mồi” của nền kinh tế. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng vốn đang là vấn đề đáng báo động, tạo ra áp lực lớn cho mục tiêu tăng trưởng cao và chất lượng.

Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai chữ số, các chuyên gia kiến nghị tập trung vào việc tái cơ cấu đầu tư công và tạo động lực từ việc cải thiện TFP, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Theo TS. Cấn Văn Lực, giải pháp cốt lõi là thay đổi cơ cấu chi tiêu công theo hướng phục vụ mục tiêu tăng trưởng chiều sâu. Đồng thời, điều chỉnh cơ cấu vốn đầu tư công theo hướng giảm tỷ trọng đầu tư cho hạ tầng giao thông, năng lượng từ mức 80% hiện nay xuống còn khoảng 50 -55% tổng vốn đầu tư công; tăng mạnh chi cho các lĩnh vực tạo TFP như chi cho giáo dục và đào tạo khoảng 20% tổng vốn (tiệm cận với mức quốc tế), tăng đầu tư cho y tế lên mức 10 - 12% và cho khoa học, công nghệ lên 3 - 5%; đầu tư mạnh hơn nữa cho chuyển đổi xanh, chống biến đổi khí hậu để đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Cùng với việc cải cách đầu tư công Chính phủ cần đẩy mạnh hơn nữa việc hoàn thiện thể chế và phát triển nguồn nhân lực để tạo ra sự cộng hưởng sức mạnh. Trong đó, giải pháp quan trọng là xây dựng một Nhà nước kiến tạo, liêm chính (công tâm, khách quan, có trách nhiệm giải trình) và thiết lập thể chế cho phát triển. Việc cải cách phải tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thúc đẩy mạnh mẽ các mô hình kinh tế mới, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân, nhằm phát huy tối đa vai trò là động lực tăng trưởng.

Đồng thời, cần có chính sách hữu hiệu thu hút kiều hối và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhằm huy động nguồn lực nhàn rỗi trong dân, ước tính khoảng 60 tỷ USD. Đầu tư công phải đóng vai trò xúc tác để dẫn dắt chứ không phải thay thế vốn tư nhân.